KARAGÖZ HACİVAT OYUNU
Karagöz Oyununun Özellikleri, Karagöz ve Hacivat Hayatı
Karagöz Hacivat Kimdir?
Karagöz oyunlarında ışıklı beyaz bir perdeye birtakım gölgeler yansıtılır. Uzun çubukların ucuna takılan deri ve mukavvadan yapılmış karakterlerin (Eskiden buna tasvir denirdi.) ışık yardımı ile gölgeleri perdede hareket ettirilir. Burada şekillerin asıllarının değil de gölgelerinin yansıtılmasının sebebi oynatıcı kişinin kendini ve kukladaki gibi ipi ve çubuğu göstermeyerek gerçekliği ve inandırıcılığı arttırmak isteğidir. Böylelikle gölgelerin yansıması daha ilgi çekici olmaktadır.
Karagözde karakterler – tasvirler – çok çeşitlidir. Bunlar insan, hayvan, bitki ve eşya temsillerinden oluşur. Perdede tasvir sayısı altıyı geçmez. Ana tasvirler insandır. Karagöz ve Hacivat tasviri neredeyse her oyunda karşılıklı iki evin arasında görülür. Ev tasvirleri geleneksel mimariyi yansıtır. Bazı oyunlarda ağaçlar, çeşmeler, ve hayvanlarda görülür. Evler gibi tasvirlerin tümü –kıyafetlere varana kadar- gelenekseldir ve günümüzde dahi değişmemiştir.
Karagöz Hacivat Oyununun Özellikleri
1-Karagöz oyunları tuluata dayalıdır. Yani doğaçlamadır. Oyunlar sözlü gelenek ürünleridir, sonradan yazıya geçirilmiştir.
2-Karagöz oyunları Hayali Zıll (Gölge Hayal) olarak da bilinir.
3-Oyunlarda dekor ağaç, ev, tabure, masa, çeşme gibi sokak unsurlarıdır.
4-Kahramanlar deriden yapılmış tasvirlerdir. Bunlar bir çubuğun ucuna tutturularak perdeye yansıtılır.
5-Tüm oyunlar tek kişi tarafından canlandırılır. Karagöz oynatıcısına “Hayalci” denir. usta hayalcilerin kırka yakın karakterin ses ve oyun taklitlerini yapabildikleri bilinir. (Hayalci Küçük Ali)
6-Karagöz perdesine “Küşteri Meydanı” da denir.
7-Karagöz ile Hacivat, oyunların ana kahramanlarıdır.
Ayrıntılı bilgi için bakınız: 10. Sınıf Karagöz ve Hacivat Oyunları…