Mavi Hareketi(Maviciler)

Maviciler olarak bilinen bu edebi hareket, ismini edebiyatımızda 1952 – 1956 yılları arasında 32 sayı çıkan “Mavi” isimli bir dergiden almıştır. Mavi hareketi, Garip Şiirine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Attila İlhan Garip şairlerini “bobstiller” olarak nitelemiş ve eleştirmiştir.
Mavi Dergisi yazarları şunlardır:
Yılmaz Gruda, Ahmet Oktay, Attilâ İlhan, Güner Sümer, Bumin Güney (Fikret Hakan), Özdemir Nutku, Bekir Çiftçi, Ülkü Arman, Güner Sümer ve Ahmet Oktay, Demir Özlü, Orhan Duru, Demirtaş Ceyhun, Asaf Çiyiltepe, Avni Dökmeci, Ömer Faruk Toprak, Muzaffer Erdost, Ahmet Oktay, Ali Püsküllüoğlu, Ferit Edgü, Oğuz Arıkanlı, Orhan Çubukçu, Bumin Gaffar
Mavi Hareketinin edebiyatımızda gerçek ve etkili bir edebi hareket olduğunu savunan edebiyat araştırmacılarının sayısı çok azdır. Mavi Hareketi daha çok Nazım Hikmet çizgisini devam ettiren bir grup sosyalist şairin şiirimizi canlandırma çabasından ibarettir.
Mavi Hareketinin şiir türünde en etkili ismi Attila İlhan’dır. Şiirlerinde imgeyi çok kullanır. Şiiri edebi gelenekten bağımsız olarak düşünmez. Yeni şiirin klasik şiir geleneğimizden yararlanması gerektiğini savunur. Ayrıca sıradan günlük hayata dair konuları da sinema tekniğini kullanarak aktarır. Attila İlhan’ın kendine özgü bir üslubu ve dil bilgisi anlayışı vardır. Şiirlerinde hiç büyük harf kullanmaz. Sadece özel isimleri ek alması gerekirse bu ekleri kesme işareti ile ayırır.
Şiirde slogancılığa karşı çıkmıştır. İmgeye verdiği önem nedeni ile İkinci Yeni şiirinin öncüsü sayılsa da kendisi bu edebi geleneği şiirimiz adına bir yozlaşma olarak nitelemektedir. Şiirin özünde görüneni en güzel haliyle ve en etkili şekilde aktarmanın olduğunu savunur. Şiir dışında roman, senaryo gibi edebi türlerde de eser yazmıştır. Senaryolarında “Ali Kaptanoğlu” takma adını kullanmıştır.
Bobstil nedir: Özellikle 1940 sonrası Amerikan sinemasının Türkiye’de yaygınlaşması ile gençler arasında Hollywood yıldızları gibi giyinme, konuşma ve davranma yaygınlaşmıştır. Bu tarzı benimseyenler için bobstil tabiri kullanılmıştır.
Örnek:
Cinayet Saati
…
cinayeti kör bir kayıkçı gördü
ben gördüm kulaklarım gördü
vapur kudurdu kuduz gibi böğürdü
hiç biriniz orada yoktunuz
demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu
on üç damla gözyaşını saydım
allahına kitabına sövüp saydım
şafak nabız gibi atıyordu
sarhoştum kasımpaşa'daydım
hiç biriniz orada yoktunuz
…
- Ramazan İlbay
- Gösterim: 581